Złożony odruch wymiotny jest wyzwalany przez pobudzenie ośrodka wymiotnego znajdującego się w rdzeniu przedłużonym. W zależności od mechanizmu wyróżniamy:
– 1) wymioty odruchowe (obwodowe), – 2) wymioty ośrodkowe. Wymioty odruchowe są spowodowane impulsami dochodzącymi do ośrodka nerwami czuciowymi z różnych narządów, głównie w rejonie unerwionym przez nerw błędny. Przyczyną wymiotów może być podrażnienie nerwów czuciowych gardła (ość w gardle, drażnienie piórkiem), śluzówki żołądka (niestrawność, przejedzenie, błędy dietetyczne), otrzewnej (zapalenie otrzewnej, wyrostka robaczkowego), opon mózgowych (zapalenie).
Wymioty występują poza tym jako objaw schorzeń wątroby i pęcherzyka żółciowego, kamicy nerkowej i innych. Odruch wymiotny jest najbardziej charakterystycznym objawem tzw. chorób lokomocyjnych (kinetoz), tj. choroby morskiej czy lotniczej. Są one spowodowane podrażnieniem zakończeń czuciowych błędnika. Wymioty mogą występować również na odrażający widok, zapach, wyobrażenie – są to tzw. wymioty psychiczne. Są one również wymiotami odruchowymi, powstającymi za pośrednictwem drugiego układu sygnałów.
